In wielrennen draait veel om aerodynamica. Chris Boardman was op dit punt een pionier. Hij won goud op de Olympische spelen, was werelduurrecordhouder en droeg in de Tour de France meerdere dagen de gele trui. Hij schreef voor ons een artikel over het aanpassen van zijn zithouding op de fiets.

Door: Chris Boardman & Phil Mosley

In mijn tijd als prof spendeerde ik veel tijd aan het zo klein mogelijk maken van de luchtweerstand. Meer dan 80 procent van je energie als wielrenner gaat naar het wegduwen van de wind. En van al die lucht die je wegduwt, hoeft slechts 20 procent door de fiets weggeduwd te worden. Het perfectioneren van je lichaamshouding is dus belangrijk om de luchtweerstand op de fiets terug te dringen.

Testen in de windtunnel is een prachtig hulpmiddel om het effect van een andere zithouding te meten. Ook geeft het mogelijkheden om je positie op de fiets te perfectioneren. Bovendien krijg je veel zelfvertrouwen van al die cijfers die zeggen dat je veranderingen een hoop rendement op kunnen leveren. Helaas is het testen in een windtunnel wel erg duur.

Het goede nieuws is dat je grootste winst kunt halen uit maatregelen die bijna niets kosten. De favoriete hulpmiddelen van mij en mijn coach Peter Keen, waren een grote spiegel, een wattagemeter en enkele standaard opdrachten.

 

Zo deden we het:

Een gewone hometrainer volstaat om de fiets op te zetten. Plaats de grote spiegel zo voor de fiets dat je jezelf helemaal kunt zien. Een ergonomische stuurpen van bijvoorbeeld Look is een perfect hulpmiddel. Je kunt snel grote aanpassingen maken aan de afstelling van de fiets.

Ik monteerde op mijn testfiets altijd een ossekopstuur met een opzetbaar triatlon stuur van Profile. Dit stuur is niet meer zo makkelijk te krijgen. Ik gebruikte dit omdat je de zitpositie er behoorlijk mee kunt variëren.

Tijdens het afstellen liep mijn coach Peter rond. Hij bekeek mijn positie van alle kanten en gaf aanwijzingen om de afstelling te wijzigen. Het is handig om iemand erbij te hebben die je aanwijzingen geeft. Deze persoon heeft immers een overzicht in 3D.

De Methode

Het menselijk lichaam is in basis een verzameling van niet aerodynamische buizen. Ons doel was om met deze buizen een zo klein mogelijk silhouet te creëren, dat ook nog eens dragelijk voor mijzelf was.

Ik maakte mijn schouders zo rond mogelijk, bracht de ellebogen zoveel mogelijk onder mijn lichaam en probeerde dieper te gaan zitten. Toch is dieper zitten niet altijd beter. Een lage positie geeft stress op de nek, wanneer het hoofd omhoog komt wordt het silhouet groter.

Ook het naar voren brengen van de armen biedt nauwelijks voordeel. Vanaf de zijkant lijkt het aerodynamischer, van voren af bezien is dit niet zo. Bovendien is het niet fijn fietsen met de armen naar voren.

Mijn testen voerde ik uit op ongeveer vijftig procent van mijn omslagpunt. De afstelling opmeten deed ik niet.  Daarmee stel je jezelf open voor nieuwe ideeën.

Omslagpunt

Als ik een afstelling had waarvan zowel ik als mijn trainer dacht dat het een goed compromis was, deed ik een trainingsblok van 10 minuten rond mijn omslagpunt. De positie hoefde niet comfortabel te voelen, belangrijk was mijn gevoel of ik me aan de nieuwe houding kon aanpassen.

Als ik het idee had dat ik een positie had waaraan ik mezelf kon aanpassen, begon ik met meten. We waren vaak verrast door de uitkomst. Dat was bijvoorbeeld zo bij mijn positie voor het werelduurrecord dat ik in 2000 verbeterde. Ik kwam op een stuurpen van 17 centimeter, een 63 cm bovenbuis en een 53 centimeter beneden buis. Niemand geloofde dat die afmetingen goed konden zijn.

Voor jou hoeft de uitkomst van een test natuurlijk helemaal niet opzienbarend te zijn. Het kan heel goed zijn dat enkele kleine aanpassingen voldoende zijn. Dat hoeft dan ook niet zoveel geld te kosten.

Pas al ik overtuigd was dat een bepaalde afstelling goed was, dan maakte ik een tekening. Een tekening geeft duidelijkheid over wat je precies wilt. Zeker als je met mensen te maken krijgt die bijvoorbeeld een andere taal spreken. Je kunt dan duidelijk aangeven hoe het eruit moet zien en wat exact de maten zijn. Het is bijvoorbeeld belangrijk om exact aan te geven tussen welke twee punten je een meting doet.

Als een nieuwe fiets klaar was, dan begon de training. Aanpassen aan een nieuwe positie vergt tijd en training. Dit wordt nog te vaak door sporters vergeten. Ik deed bijvoorbeeld een soort krachttraining om makkelijker aan een nieuwe zitpositie te wennen.