Sommige innovaties behoeven geen uitleg. Andere doen de wenkbrauwen fronzen en weer andere verlaten binnen no-time het pand via de achterdeur. K.I.S. is moeilijk in een hokje te plaatsen omdat de vernieuwing amper tastbaar is. Toch kan dit voor velen een gamechanger zijn.
Keep It Stable
K.I.S. staat voor Keep It Stable en is een innovatie uit de hoge hoed van Jo Klieber. Een typisch voorbeeld van de ‘verstrooide professor’. Jo is de drijvende kracht achter merken als Syntace en Liteville en tevens het voorbeeld van een überDuitser waarbij degelijkheid met dikke letters op de prioriteitenlijst staat. En waarbij pas iets wordt aangenomen voor aannemelijk wanneer het minimaal twee keer wetenschappelijk is getest. Deze korte introductie is nodig om je mee te nemen op de reis door het K.I.S. concept. Want waar we normaal worden uitgenodigd worden om te komen fietsen op een nieuwe fiets, een ander veerconcept of een stel banden worden we nu vooral omhoog geshuttled om een gevoel te ervaren. Een verdraaid lastig te omschrijven gevoel ook nog.
Wat doet K.I.S.
Oke, eerst de jip en janneke versie. K.I.S. kun je het beste omschrijven als een soort stuurbekrachtiging. Het helpt de stuuruitslag te beperken. Dit levert in allerlei voorbeelden een voordeel op. Zo helpt het stabieler te dalen op hoge snelheid (denk aan de downhill sport). Ook helpt het om veel makkelijker en stabieler korte 180 graden bochten (switchbacks) te nemen. Aan de andere kant zorgt de ‘stuurbekrachtiging’ ervoor dat driften op gravelpaden eigenlijk niet meer mogelijk is. De fiets is zoals de naam al aangeeft echt stabieler.
Klinkt allemachtig prachtig, maar buiten de voordelen zijn er ook nadelen. En dan hebben we het niet over de 300 gram extra. Maar over het andere ‘gevoel’ dat het systeem geeft. Doordat het stuur onder een soort spanning staat – net als stuurbekrachtiging in de auto – moet je in sommige gevallen harder werken en continu de fiets ‘onder druk’ houden. Ook dat kost kracht. Tot zover in een notendop het gevoel dat K.I.S. teweeg brengt. Nu de meer technische uitleg.
Tekentafeltechniek of praktijkoplossing?
Waar de presentatie bij een perskamp normaal in een uurtje wel gepiept is, belanden we bij de introductie van K.I.S. in een 3 uur durende natuurkunde les. Aan het eind van het weekend snap ik waarom dit nodig was. K.I.S. ziet er heel eenvoudig uit qua techniek. Maar om te begrijpen wat het écht doet moet je nerdmodus aardig opgeschaald zijn. Een poging: De moderne mountainbikes met hun langer en luier wordende frames dalen rapper en rapper. De balhoofdhoek zakt langzaam steeds verder onderuit. Vroeger was de vorkhoek makkelijk 73 tot 71 graden. Offset, de afstand van de wielas tot de middellijn van de voorvork nam vervolgens toe om toch wat stabiliteit te genereren. Hoe meer offset, des te meer stabiliteit, maar ook een trager sturende fiets. Door de vorkhoek luier te maken en de offset te verkleinen vergroot je de reactiesnelheid terwijl je de stabiliteit behoudt. Dat is in het kort het punt in de geometrie evolutie waar we nu zijn aanbeland. Deze theorie heeft in de praktijk echter één nadeel. ‘Wheelflop’, een echte Nederlandse term is er niet voor, maar wanneer je een moderne fiets hebt herken je het vast wanneer ik uitleg dat het stuur erg makkelijk uitslaat wanneer je de fiets ergens tegen aan wil zetten bijvoorbeeld. Het voorwielwiel valt simpelweg ‘om’.
Dit zorgt voor een minder stabiel gevoel op technisch terrein bij lage snelheid en leidt geregeld tot van die leuke filmpjes waarin het voowiel onder de berijder vandaan draait, met crash tot gevolg.
Bekijken we hoeveel graden je het stuur daadwerkelijk moet kunnen draaien in het terrein dan is die uitslag eigenlijk maar minimaal en ruim binnen de marges van het punt waar wheelflop begint te ontstaan. Precies dit is wat K.I.S. doet. Het beperkt de stuuruitslag en helpt je hierdoor stabieler te zijn.
In de praktijk resulteert dit in een veer aan een touwtje welke vast zit aan de stuurbuis. De mate van stuurbekrachtiging is instelbaar door de veer verder op te spannen. Stuur je naar links of rechts dan neemt de spanning toe naarmate de stuuruitslag groter wordt. Van nul hulp wanneer je rechtdoor rijdt tot behoorlijke tegendruk in de bochten.
Nu zit het systeem iets vernuftiger in elkaar dan een veer met een touwtje en is er wel degelijk over nagedacht. De eigenschappen van de stuuruitslag is daarom grotendeels vergelijkbaar met die van een auto. Fiets je traag dan hebben kleine correcties weinig weerstand (vergelijk het met inparkeren. Sturen gaat eenvoudig en correcties gaan snel). Loopt de snelheid op, dan ook de weerstand. Dit verloopt niet linear. De weerstand schiet snel omhoog, maar blijft vervolgens over de gehele stuuruitslag even ‘sterk’ aanvoelen.
Speciale Spectral
Nu was ik op uitnodiging van Canyon in Frankrijk. Toch is dit systeem niet in Koblenz ontwikkeld. Syntace, het merk wat vooral bekend is van hun lichte stuurpennen en degelijke zwart geanodiseerde producten, heeft K.I.S. bedacht. Canyon heeft samen met Liteville (het fietsmerk van Syntace) een licentie om deze innovatie het eerste jaar te gebruiken. In Koblenz is het systeem doorontwikkeld om passend te maken in de Canyon fietsen. Voor nu komt K.I.S. beschikbaar op de Canyon Spectral. De meest allround inzetbare fiets in het MTB gamma.
Canyon heeft de boel mooi geïntegreerd en eenvoudig bedienbaar gemaakt. Ook is het systeem in de Spectral een stuk heftiger qua gevoel dan Jo’s initiële product dat we eveneens mochten testen op een Litevile. Hierdoor zijn de voelbare voordelen groter en is het instelbereik ruimer. Met een inbussleutel kun je het spanningsbereik van de veer eenvoudig aanpassen. We raden aan om nooit (echt!) met de meest extreme stand te beginnen. Zelfs ‘medium’ is al aan de ruige kant. Het gevoel is zo anders dat je de eerste bochten het gevoel hebt dat je niet meer kunt fietsen. We bouwden de spanning dan ook langzaam op. Tijdens onze praktijktest waren we het er samen met andere testers al snel over eens dat je langere tijd moet rijden om aan het systeem te wennen en pas daarna de kracht kunt ophogen.
Praktijk
Zelden heb ik zo veel woorden nodig gehad om een nieuw product zo eenvoudig mogelijk uit te leggen. Tijdens onze praktijktest in de heuvels tussen Nice en Monaco in heb ik me dan ook vooral afgevraagd hoe ik dit systeem in godsnaam moet vertalen op papier. K.I.S. is een gevoel. Geen tastbaar product. Op het trailnetwerk waar we zijn, rijden levende legendes als Fabian Barrel en Nico Vouilloz wekelijks. Het is dan ook smullen geblazen op de paden vol technische uitdagingen en heerlijk lang lopende singletracks. De eerste meters zijn zoals gezegd wennen. Totdat je jezelf eigen maakt om wat meer mee te hangen en het systeem het werkt laat doen. Dan komen de voordelen. Het systeem zorgt ervoor dat in bochten het achterwiel veel beter dezelfde lijn volgt als het achterwiel. Het lijkt erop dat beide wielen nu een vergelijkbare radius krijgen. Dit zorgt voor meer flow en vooral veel meer snelheid en stabiliteit. Duidelijk een groot voordeel. Vooral ook omdat deze manier van rijden veel veiliger voelt. Op hoge snelheid merk je dat alles ‘makkelijk’ voelt, maar daardoor wordt je ook beperkt in het kiezen van preciezere lijnen of een wat meer speelse rijstijl.
Verbazend genoeg merk ik de grootste voordelen niet zozeer op heel grof terrein, maar juist op makkelijke doubletracks en gravelpaden. Daar waar je in bochten altijd het moment opzoekt waar je begint te schuiven lijkt dit moment nu niet te komen. Écht, je kunt volle bak insturen en het is praktisch onmogelijk nog te driften. Snel en veilig. Vet!
Dat brengt me bij de beoogde doelgroep van dit product. Want K.I.S. zit nu op een breed inzetbare trailbike. Maar eigenlijk is K.I.S. handig voor heel veel mensen. Denk aan die driftende banden op de gravelpaden. Ideaal voor gravelbikers. Maar ook die stabiliteit op hoge snelheid waar downhillers mee te maken krijgen. Of betaalbare mountainbikers en kinderfietsen waar starters op rijden die nog niet zo stabiel zijn. Het is een gevoel waar velen van kunnen profiteren. Maar, het is ook een innovatie die ik vergelijk met lane-assist of cruise control. Het kan erg handig zijn. Mits de juiste situatie zich voor doet. Ook gaat voor deze vergelijking op dat je perfect op je bestemming kunt arriveren zonder cruise control. Dat hebben we immers jaren lang gedaan. Grote verschil is dat K.I.S. niet makkelijk uit te schakelen is.
“Toen er nog geen smartphones waren vroeg niemand om een beeldscherm waarmee je kon bellen, navigeren en bankieren. Nu kunnen we niet meer zonder”. Woorden uit de mond van Jo Klieber. Persoonlijk denk ik niet dat we over vijf jaar alleen nog fietsen met K.I.S. op de markt zien komen. Mijn gevoel neigt toch een beetje naar de kant die zegt ‘mooi’, ja het werkt. Ja, het doet wat wordt uitgelegd, maar ondanks dat het product eenvoudig en onderhoudsvrij is kost het merken en winkeliers veel tijd om uit te leggen waarom je het zou moeten hebben. Dat bijt een beetje. Wanneer je met een oplossing voor een probleem komt dan is dit voor de mensen met het probleem direct duidelijk. Nu moet er aan mensen die prima kunnen fietsen worden uitgelegd dat ze met een probleem kampen. Een beetje gek niet? Ook komen de voordelen altijd samen met de nadelen en dat maakt dat K.I.S. bij mij in het vakje ‘we zullen zien’ komt, in plaats van op de stapel met ‘die moet ik hebben’ producten.
Zelf proberen? Canyon heeft de Spectral met K.I.S. nu beschikbaar en die kost je inclusief Shimano XT en Fox performance afmontage €4999. Nog meer info op canyon.com
