Net als velen van jullie bekeek ik afgelopen weekend ‘Code Geel’, de docu waarin Team Jumbo-Visma op zoek gaat naar een Tour-overwinning. Hoe dat is afgelopen weten we allemaal. Wat we nog niet wisten is dat Tom Dumoulin gedurende de Tour kampte met zadelpijn. Flinke pijn. Zó erg dat een groot deel van de docu gaat over Tom en zijn zitvlak.

Met een stevige achtergrond in de bikefitwereld en de nodige jaartjes ervaring als fietser vroeg ik me tijdens het bekijken van de docu maar één ding af: hoe is het mogelijk dat een ploeg dat acteert op dit niveau, dit niet snel op kan lossen. Je zou verwachten dat er maten beschikbaar zijn van eerdere fietsmetingen. Dat er een bikefitter ter plaatse komt om samen met Tom het probleem te tackelen. Niets daarvan. In tegenstelling zelfs. Er wordt gegokt, met millimeters geschoven en van zadels gewisseld. Allemaal tijdens de belangrijkste wedstrijd van het jaar.


‘Doe maar…’ Aldus Dumoulin tijdens afgelopen Tour. (beeld uit docu ‘Code Geel’)

Nu is het wisselen van een zadel niet zo erg. Wel is het bijzonder dat met de klachten en omschrijving van de pijn niets lijkt te worden gedaan. Luisterend naar Tom lijkt de oplossing namelijk vrij simpel. Tom zijn zadel is te smal voor het achterwerk van de Maastrichtenaar. Er wordt geklaagd over weinig stabiliteit. Zoeken op het zadel en scheef zitten ter compensatie. Ook klaagt Tom dat de ‘randen’ van het zadel zo’n pijn doen. Allemaal oorzaken waarbij de meeste bikefitters zullen denken: zadelbreedte.

Jumbo Visma wordt gesponsord door Fizik, een Italiaanse fabrikant van zadels. Tot ongeveer een jaar geleden maakte het merk nagenoeg smalle, vrij lange en meestal gesloten zadels. De breedte van deze zadels zijn meestal zo’n 120 tot 130 millimeter. Wetende dat de gemiddelde mens ongeveer 115 millimeter afstand tussen beide zitbotten heeft, kunnen we vrij makkelijk concluderen dat voor veel fietsers de Fizik-zadels aan de smalle kant zijn.


Tom en zijn Fizik Antares 0.0 tijdens de Tour.

Nou is zo’n smal zadel niet altijd een probleem of direct hinderlijk. Er rijden hele volksstammen op rond. Velen probleemloos. Maar, zodra je gaat zoeken (lees: schuiven op het zadel) dan ontstaan door de wrijving klachten. Dit kan zich uiten op diverse manieren. Maar de bekende ‘derde bal’ of het ei in de broek, zoals Dumoulin het zelf noemt is een veel voorkomende. Het liefst wil je stil, stabiel op het zadel zitten. Zo lang en vaak mogelijk.

In Fiets 06 van dit jaar hebben we tien moderne zadels getest. De test lees je gratis verder op deze pagina. Zo’n modern zadel is kort en voorgevormd. Hierdoor is schuiven minder mogelijk. Ook hebben alle zadels een uitsparing waardoor je beter op beide zitbotjes komt te zitten. Om ervoor te zorgen dat ook daadwerkelijk stevig midden op het zadel zit zijn alle modellen er in meerdere breedtes. Vaak van +/- 140 tm 160 millimeter. Ruim breder dan het plankje waar op Tom fietst dus. Hebben alle profrenners dan zo’n dun gat dat de zitbotten extreem dicht bij elkaar staan? Onzin, Niki Terpstra fietste jarenlang op een zadel van 155 millimeter en breder.

De oplettende tv-kijker heeft door de jaren heen al gezien dat diverse toprenners (al dan niet gesponsord door Fizik) smokkelen met dit soort zadels van andere merken. Zo wisselde Chris Froome tijdens de Giro van 2018 halfweg naar een uit dit artikel als testwinnaar naar voren komende Specialized Power zadel.

Volgt u het nog? Had Tom simpelweg een breder zadel moeten monteren? Waarschijnlijk. Maar vooral een zadel wat minder rond is en de druk beter verdeelt over de plaatsten die het kunnen hebben. De zitbotten. Tijdens onze zadeltest hebben we van alles modellen een drukmeting gedaan. Om te laten zien wat het verschil is tussen de moderne en ouderwetse zadels hebben we een gesloten Fizik Arione gemeten. Een zadel dat zeer veel lijkt op het model van Dumoulin, Bij dit zadel wordt de druk over het hele zadel verdeeld en hierdoor ook meer en meer op het perineum. Niet bepaald prettig. Bij zadels met een uitsparing is deze druk in het midden veel minder zichtbaar. In de praktijk zorgt dit over het algemeen voor een stabielere zithouding die zonder verschuiven langer kan worden volgehouden.

Tom fietste niet op een Arione. Wel op een Antares 0.0. Specifieker een variant met ‘gestript zadeldek’. Zonder stof, enkel carbon dus. Deze Antares is iets breder dan de Arione. Wel is hij volledig gesloten en plat.

Om ervoor te zorgen dat uzelf er niet bij fietst als Tom en zijn derde bal vind je op deze pagina een test van 10 moderne zadels. Maar eerst de uitleg hoe je zelf je zitbotten op meet, en zo de juiste breedte zadel kunt bepalen. Let wel op. Voor verreweg de grootste groep mensen is deze werkwijze perfect. Zowel voor mannen als vrouwen. Helaas werkt het niet voor iedereen. Heb je een stevig portie sprinterspoten? Dan zit een smaller zadel soms prettiger dan zo’n comfortfauteuil.


Uiteindelijk kiest Tom voor een Antares open. Een zadel met uitsparing.

Welke zadelbreedte heb ik nodig?