Wanneer de nieuwste Merida Big Nine 10K met XTR Di2-groep voor me staat, weet ik bijna niet waar ik eerst naar moet kijken. Gelukkig zitten fiets en groep aan elkaar vast en maken ze de fiets tot een prachtig geheel. Maar rijdt hij ook zo prachtig?
In het artikel over XTR Di2 in Fiets nr. 7 heb ik uitgebreid stilgestaan bij de werking van Shimano XTR Di2 en mijn eerste ervaringen gedeeld. Dat de Merida Big Nine die ik deze maand test met dezelfde groep is uitgerust komt mooi uit, want zo kan ik – behalve mijn ervaring met de fiets zelf – ook mijn ruimere praktijkervaringen met XTR Di2 delen. Twee tests voor de prijs van één dus deze maand.
Eerst de Big Nine. De fiets wint de strijd om de aandacht van de andere fietsen die in mijn garage staan, mede door het prachtige lijnenspel en de frisse kleurstelling. Had ik het talent gehad om een fiets te tekenen, dan zou hij er precies zo uit kunnen zien. De bovenbuis loopt extreem sloping in één lijn door naar de seatstays, waardoor de fiets en profil lang en laag oogt, met een lange zadelpen die wat flex aan het geheel geeft. De looks zijn racy, wat versterkt wordt door de fraaie integrale stuurpen, terwijl de dikke Maxxis 2.4 WT (Wide Trail) banden de Big Nine tegelijk een stoer en robuust uiterlijk geven.
Die bandjes zijn niet alleen heel geschikt om zijn racekarakter in daden om te zetten, maar bieden daarbij ook meer comfort dan veel lichtere, skinny 2.25 bandjes. Ik waardeer de keuze van Merida om het gewicht niet krampachtig onder de negen kilo te willen krijgen: smallere bandjes rijden onrustig en zenuwachtig. Als je eenmaal met 2.4 hebt gereden, voelt 2.2 aan als een 23 millimeter wegbandje. De rijders die zo ver mogelijk willen gaan om grammen te besparen, wisselen ze zelf wel om.
Zin om te rijden
Merida hanteert het Agilometer Sizing System. Dat betekent dat het gewenste rijgedrag bepalender is voor de maatkeuze dan de lengte van de fietser, de klassieke maatstaf. Een S zou zelfs nog passend zijn voor mij, want de stack is gelijk aan die van de M (en ook slechts 6 millimeter dieper dan die van de L). De S is de speelvogel, de L de stabiele factor, en heb ik met de M dan het beste van beide werelden? Op de S zou ik wél de lange zadelpen van de XL moeten monteren, waarmee de garantie vervalt, terwijl ik niet eens zo heel hoog zit met een zadelhoogte van 72 centimeter. Zo blijkt maar weer: check altijd goed of een verkoopbetoog ook in de praktijk voor jou standhoudt!
De fit is voor mij perfect, precies zoals ik zou willen dat een fiets aanvoelt en past. Ik zit sportief diep en met voldoende ruimte voor de romp. Het is alsof ik plaatsneem in een BMW, waarin ook altijd alles lijkt te kloppen, en ik krijg dezelfde ongrijpbare zin om te gaan rijden. Geweldig! Opvallend is dat de backsweep van het stuur 9 graden is in plaats van 8, waardoor de polsen ietsje natuurlijker staan. Wat een graad verschil soms al kan doen…
Geen wiskunde
De Big Nine blijkt een echt renpaard. Geef hem flink de sporen en je geniet samen van een werkelijk ongelofelijke rijervaring. Op een hardtail – jawel. Sportief? Dus niet comfortabel? Niets daarvan: deze fiets rijdt juist wél comfortabel. Oké, het is geen (semi) fully, maar de forse 2.4-banden bieden veel ruimte om te spelen met de bandendruk, en zijn zo makkelijk comfortabel te krijgen zonder dat ze gaan wringen in de bochten als de druk niet helemaal goed is. De juiste (lagere!) druk vinden luistert hier minder nauw dan bij smal rubber. Je kunt beginnen met de ‘Tyre Pressure Calculator’ op Silca.com, en vervolgens kun je op basis van je ervaringen en de omstandigheden verder uitzoeken wat voor jou het best werkt. Het vinden van de juiste bandendruk is geen wiskunde: de uitkomst is altijd en bij iedereen anders.
De ‘nieuwe’ Fox 32 SC Factory-vork doet zijn werk onopvallend maar goed. Hij is ten opzichte van zijn voorganger stabieler in de bochten en bij het remmen, meer dan 100 gram lichter en nog soepeler. Die eigenschappen zijn nogal bepalend voor het rijgedrag van de fiets en samen met de dikke banden zorgt dit voor een onverwachte dosis comfort maar ook tractie, grip, controle en lichtvoetigheid. Kortom: vertrouwen, en dus ruimte voor plezier. Een fiets is zoveel meer dan een verzameling onderdelen plus een frame, en juist dat maakt het ook zo lastig om te duiden waarom de ene fiets wél wil en wél comfort biedt terwijl de andere – met dezelfde afmontage en hoeken – er minder zin in heeft.
Toptijd
Ik test de fiets op mijn lokale routes en paden en daarnaast op Amerongen en Leersum. Versnellen, klimmen, sturen, jakkeren, de Big Nine is overal voor te porren. Wanneer ik van een 120 millimeter fully op een hardtail overstap moet ik vaak even resetten, maar hier is het eerder andersom. Ik word aangemoedigd door het speelse karakter, lage gewicht, de fijne positie en het heerlijk in de hand liggende, soepele FSA-stuur. Daarbij word ik geholpen door het comfort en de stabiliteit van het geheel. Nooit heb ik het gevoel dat de fiets stuitert, zo mooi in balans is hij, en het rijden gaat als vanzelf.
Enthousiast als ik ben over onze synergie en energie, besluit ik om mijn pr op het parcours van Harderwijk aan te vallen. Volledig gefocust en voluit de vele bochten, wortels, klimmetjes, glijsecties, snelle stroken en kunstmatige hindernissen zien te tacklen, en dat onder tijdsdruk. Altijd leuk! Ik voel mij als Marcel Hirscher die langs de slalompalen flitst, versnellend waar het kan, driftend en carvend als het even moet – maar dan in een afdaling van vijftig minuten. Vooral de door de droogte ontstane zandstroken en het kleine voorblad kosten mij een pr, maar ik heb wel een figuurlijke toptijd.
Op Amerongen en Leersum rijd ik een eind op met twee fully-rijders die een aardig potje kunnen klimmen, dalen en sturen, en nergens voel ik mij de underdog met de lichte, wendbare en efficiënte Big Nine. Uiteraard vraagt dit alles wel om een actieve rijstijl. Stamp je meestal zo hard mogelijk op de pedalen met een vrij passieve houding en wil je plezier hebben op een breed scala aan ondergronden, kies dan – als je budget het toelaat – een fully. Mijn ervaring is dat hardtails minder geschikt zijn voor rustigere ritten, en dus ook voor liefhebbers hiervan. Wil je een korte, wat hogere fiets met een minder steile zitbuis om de druk op de voorkant te beperken en de rug te sparen, kijk dan ook verder.
Zijn er minpuntjes? Zeker. Waarom 175 millimeter cranks op de M terwijl het zadel niet hoger kan dan 74 centimeter? Verder heeft XTR geen powermeter, dus die mag je zelf plaatsen, en het 30-blad met 9/45-cassette is niet ideaal voor hoge snelheden. Een 36 blad maakt hem echt race day ready!
XTR Di2
Op zo’n topfiets zit ook een topgroep: Shimano XTR Di2. Technisch hoogtepunt vind ik de derailleur, die zo slim in elkaar gezet is dat bij impact op de derailleur de motor direct uitschakelt, de derailleur de impact opvangt en weer terugkeert naar het kransje waar hij op lag, en jij weer door kan trappen zonder te stoppen. Getest en geslaagd!
Het schakelen voelt en gaat razendsnel en direct, ook onder druk. De feedback van de knoppen is erg goed. Met de Multi Shift-duimshifters kun je door de knop dieper in te drukken verder doorschakelen. Blijf je drukken, dan schiet de ketting razendsnel over de cassette. Te snel voor mij: op dynamische offroadparcoursen druk je een knop vaak ongemerkt net te diep in, met ongewilde schakelacties als gevolg. Door de razendsnelle werking zijn de gevolgen groter. Anderzijds ben je ook net zo snel weer terug.
Vooral als je staand klimt kan Multi Shift onprettig zijn: door de hoge druk op het stuur heb je minder gevoel voor de druk op de shifters en dus voor het doseren, en daarbij is de pedaaldruk erg hoog. Wisselt de ketting dan te snel van kransje, dan creëert dat veel onrust en disbalans. Ik druk liever twee of drie keer ‘zelf’ om zekerder te zijn dat ik goed uitkom, en dus zet ik Multi Shift uit. Bij zittend klimmen met een lagere cadans kan het juist fijn zijn om snel meerdere kransjes te kunnen wisselen – vooral wanneer het steil is. Multi-Shiften met een mechanisch systeem gaat wat intuïtiever omdat je iets meer ‘duimfeedback’ krijgt en het wat trager gaat.
Door de grotere stappen op MTB cassettes heb je overigens zelden veel schakelstappen nodig, tenzij je plots met weinig snelheid op een heel steile strook belandt. Met de duim een paar klikjes geven gaat echter zo razendsnel dat je je ook dan prima en met meer controle kunt redden. Ongetwijfeld is Multi Shift een mooie toevoeging voor serieuze wedstrijdrijders die het afstellen op het ‘parcours van de dag’. Ervaar voor jezelf of dit voor jou van toegevoegde waarde is.
Geslaagd?
De duimshifters zitten pal achter elkaar en ook na vele uren rijden druk ik nog regelmatig de verkeerde in, zeker onder druk en wanneer ik plots moet schakelen. Schakel je dan met Multi Shift, dan zit je rap een eind de verkeerde kant op met de ketting. Gewenning zal hier uitkomst moeten bieden. Wisselen van shifter vraagt meer duim-verplaatsing dan bij de SRAM-pods, die op één houder zitten waardoor je beter weet waar je duim is. Het (af)schakelen maakt vaak veel geluid, wat me blijft afleiden. Opschakelen gaat stiller.
De remmen werken intuïtief wat betreft het aanvoelen van de juiste druk en werken ook consistent. De hendels voelen solide aan. Zo heb je meer controle dan ooit op – en over – de Big Nine. De clutch is dan weer verdwenen. Het wisselen van wiel is door het slimme derailleurontwerp nu kinderspel en de ketting staat altijd onder spanning. Zo beschadig je het frame minder snel en kan iedereen zelf wisselen. Top! Een mooie veilige feature is de bonusknop, waarmee je o.a. je fietscomputer met de handen aan het stuur kunt bedienen.
Is de Big Nine 10K geslaagd? Absoluut! Het is een fantastische fiets die je zeker moet verkennen als je tot de doelgroep behoort. Rijgedrag, gewicht, afmontage, prijs, looks, maar vooral zijn karakter – het klopt gewoon. En Shimano is met (XTR) Di2 terug aan de top. De aanbieders houden elkaar scherp en daar profiteren we allemaal van. Nadeel? Je mechanisch uitgeruste fiets is weer wat minder waardevast geworden. Ervaar zelf wat jou (en bíj jou) het beste past!
Specificaties Merida Big Nine 10K
Prijs: € 7.999,-
Frame en voorvork: CF5 carbon / Fox 32 SC Factory, 100 mm
Gewicht: 9,3 kg
Groep: Shimano XTR DI2 M9200 & 9220 (remmen), 30t, 9-45
Wielen: Reynolds Blacklabel 309 XC
Banden: Maxxis Rekon Race 2.4 WT
Zadel en -pen: Prologo Scratch M5 AGX Carbon rail / FSA SL-K
Stuur en -pen: FSA SL-K cockpit
Maten: S, M, L, XL, XXL
Lees meer op de website van Merida
