Een interessante serie boeken is de serie Storie dal Giro, met verhalen uit de Ronde van Italie. Helaas in het Italiaans, maar Joep van de Laar is die taal voldoende machtig om uit de doeken te doen wat dit verhaal over Charly Gaul inhoudt.

Op 12 augustus jl. werd te Trento (It.) de 2e versie van de cyclosportive “Granfondo Charly Gaul” georganiseerd. Een bergachtig rondje van 125 km dat eindigt met de 16 km lange Salita Charly Gaul, zoals de slotklim naar de Monte Bondone sinds vorig jaar officieel wordt aangeduid, dit als eerbewijs aan de bovenmenselijke prestatie van Charly tijdens de 18e etappe Merano – Trento/Bondone (242 km) in de Giro d’ Italia van 1956.


 


De mythische gebeurtenissen tijdens die 18e etappe worden beschreven in het boekje L’apocalisse sul Bondone van Paolo Facchinetti (Limina Edizioni, Arezzo, 2006). Krantenverslagen van toen en de getuigenissen 50 jaar na dato (!) van 31 nog in leven zijnde renners vormen de basis voor de meeslepende reconstructie van een apocalyptische etappe. Citaten uit die krantenverslagen en de vele fraaie anecdotes van de oud-coureurs geven een soms ook hilarisch beeld van de gebeurtenissen van de dag.
Charly Gaul was kopman van de Zwitsers-Luxemburgse Faema-ploeg o.l.v. ploegleider Learco Guerra. Hij had 2 etappes gewonnen, een rit in lijn en een ultrakort klimtijdritje van nog geen 2,5 km, maar na de 17e etappe over de Stelvio stond Charly pas 24e op een onoverbrugbaar lijkende 16’05’’ van klassementsleider Fornara. Maar toen werd het heel slecht weer; daar scheen Charly erg van te houden.

Vanuit Groenland had een immens koufront koersgezet in zuidoostelijke richting. Het zou ook in Noord Italië regen, sneeuw, donder en bliksem brengen. Voor de organisatie vormde  het afgegeven weeralarm geen aanleiding tot maatregelen. De dag ervoor waren de renners immers tussen hoge sneeuwmuren maar zonder probleem over de ruim 2700 m hoge Passo di Stelvio getrokken; vandaag lag het hoogste punt op slechts 1900 m., dat zou dus wel meevallen…. Nou, niet dus! De hele etappe was het bar en boos, bij de start al felle regen, in de loop van de dag hagel, hevig onweer, sneeuw, en bittere koude, tot -10 gr. C. En dat met 5 cols onderweg, en dat over besneeuwde en bevroren wegen. Het was zo koud dat de renners in hun broek piesten om een beetje warm te blijven, zo bekennen nu nog levenden onder hen. Het lukte de begeleiding niet meer om voldoende eten en warme dranken aan te voeren. De helft van het peloton moest de strijd staken, vanwege de doorstane ontberingen tot op het bot verkild en nauwelijks nog aanspreekbaar; velen bleven voor volgers en organisatie tot diep in de avond onvindbaar. Gaul was een van de doorzetters, notabene met korte mouwtjes en korte broek. Het wedstrijdbeeld wisselde onderweg voortdurend maar ook al omdat een groot deel van de favorieten in crisis geraakte kwam Gaul tegen het einde van de etappe ruim voorop te zitten.

Rond 20 km voor Trento merkte zijn ploegleider Guerra echter dat ook Charly vermoeid en van de kou bevangen raakte. De etappe had hij wel in zijn zak maar ook de eindzege in de Giro kwam binnen bereik. Dus doorrijden leek het parool. Niettemin nam Guerra een radicale en naar later bleek winnende beslissing. Hij reed Charly voorbij en gebood de uitbater van de eerste herberg die hij tegenkwam om een warmwaterbad klaar te maken; bovendien liet hij nieuwe kleding klaarleggen. Toen Charly aankwam werd hij in bad gelegd, 5 à 6 minuten slechts, maar lang genoeg om de jonge atleet nieuw leven in te blazen.

Met ruim 4 minuten voorsprong op de eerste achtervolger bereikte Gaul na 226 km als eerste het reeds in het semi-duister gehulde Trento. Met de 16 km lange slotklim naar de Bondone nog voor de boeg, in de sneeuw…. Ook Charly dreigde nu te bezwijken na alle doorgestane ellende. Terwijl hij al dacht dat hij niet zou gaan slagen in zijn opdracht stak iemand uit het publiek hem een banaan toe. Heer als altijd bedankte Charly de milde gever en verslond de banaan met schil en al. ‘Die banaan heeft mij het leven teruggegeven’, zo herinnerde Charly zich later.


Op 16 september  as. wordt in Luxemburg de 18e versie van de cyclosportive ‘La Charly Gaul’ georganiseerd (www.lacharlygaul.lu)