Zolang je niet valt kun je een helm heel lang netjes houden, maar toch gaat het belangrijkste onderdeel van je uitrusting maar een beperkt aantal jaren mee – pakweg drie tot vijf jaar. Hoe komt dat eigenlijk?
Door Elias de Bruijne
Je koopt een goede helm, behandelt hem met veel liefde en na een jaar of vier is-ie op het oog nog piekfijn in orde.
Toch raden fabrikanten aan de helm na die termijn om veiligheidsredenen te vervangen. Het is een bekende stelregel, maar als je je mooie POC of Lazer na vier jaar nog netjes ziet blinken, kun je er toch over gaan twijfelen: is dat nou echt nodig? Peter Mortier van de Belgische helmenfabrikant Lazer, in het profpeloton te zien op de hoofden van onder anderen Wout van Aert en Tom Dumoulin, kent de vraag.
“Veel consumenten hebben vragen over de houdbaarheid van de helm. Zij zien dan bijvoorbeeld na aankoop een productiedatum in de helm staan die vermeldt dat-ie al een jaar oud is, en dat kan dan voor ongerustheid zorgen: is de helm nog wel goed? Het antwoord op die vraag is dat je je daar geen zorgen om hoeft te maken. Als je een helm bewaart in een omgeving waar geen zonlicht komt en die weinig schommelingen kent qua temperatuur, dan kun je hem gemakkelijk een paar jaar op voorraad houden zonder dat de helm aan kwaliteit inboet. Maar er zijn inderdaad factoren die de beschermende werking aantasten waardoor het verstandig is om een helm tijdig te vervangen – wij raden aan na drie à vijf jaar.”
“Allereerst is er de UV-straling die inwerkt op het basismateriaal van de helm – het piepschuim ofwel geëxpandeerd
polystyreen (EPS) – en maakt dat de kwaliteit achteruit gaat. Daarnaast werkt ook zweet erg agressief in op EPS. Ten slotte is er nog een derde factor die ervoor zorgt dat de kwaliteit van de helm na verloop van tijd afneemt: tijdens de levensduur krijgt een helm altijd kleine tikken te verduren. Hij valt weleens uit de auto of uit je handen, of je stoot je hoofd een keer met je helm op. Een helm is weliswaar gebouwd om te beschermen tegen impact, maar door al die kleine klappen kan de beschermende werking achteruit gaan. Of het dan verstandig is om de helm na drie of vijf jaar te vervangen, hangt af van het gebruik: het maakt veel verschil of je 1000 of 10.000 kilometer per jaar fietst, veel zweet of niet, in Nederland woont of in het zonnige Spanje. Het is geen harde wetenschap.”
Hard-shell helmen
Drie jaar is weinig, maar een alternatief vinden voor piepschuim is lastig: vervangende materialen met dezelfde eigenschappen als piepschuim zijn er nog niet, zegt Mortier. “Nee, we hebben nog geen helmen die tien jaar meegaan. Piepschuim is moeilijk te vervangen: het heeft zowel een dempende werking als een laag gewicht, een schaarse combinatie. EPS is daarom nog altijd het basismateriaal om te beschermen tegen lineaire impact, waar alle grote helmenmerken momen teel nog mee werken. Er zijn wel helmen die een iets langere levensduur hebben, dat zijn de zogenoemde hard-shell helmen die je in het urban segment ziet. Die hebben een toplaag die veel dikker is dan de toplaag van normale helmen, waardoor ze beter bestand zijn tegen kleine klappen, en daarnaast hebben ze minder te verduren van UV-straling doordat de EPS beter afgesloten is: hard-shell helmen hebben veel minder ventilatiegaten dan een high-end racehelm. Ook dit is geen exacte wetenschap, maar het lijkt me logisch om te zeggen dat hoe minder EPS zichtbaar is, des te minder een helm wordt blootgesteld aan de zon. Het nadeel van hard-shell helmen is
dan weer dat ze zwaarder zijn en minder goed ventileren dan de zogeheten in-mold helmen.”
In welke mate de effectiviteit van een helm precies afneemt na verloop van tijd is moeilijk te zeggen, aldus Mortier. “We voeren testen uit aan het begin van de levensduur, waarbij we kijken of de helm voldoet aan de CE-norm die
geldt binnen Europa, die overigens streng is – een helm moet heel zware impact aankunnen. Maar we hebben nog niet getest hoe een vijf jaar oude, veelgebruikte helm zich exact verhoudt tot een nieuwe. Dat is misschien iets voor de toekomst.”
Noot van redactie: binnenkort duiken we dieper in deze materie. Uit onderzoek van een Amerikaanse universiteit blijkt namelijk dat een oude helm het eigenlijk net zo goed doet als een nieuwe, hoe zit dat? En waarom zeiden fabrikanten jaren geleden dat een helm 10 jaar mee kon gaan en nu slechts 3 tot 5 jaar? Binnenkort dus meer!
Wij hebben flink wat helmen getest. Hier vind je een overzicht.
Er is een reactie
Ik heb altijd al argwaan gehad tegen een houdbaarheidsdatum van producten. Fabricanten garanderen daarmee dat het product tot die datum voldoet aan de beoogde kwaliteit als voldaan wordt aan bepaalde voorwaarden. In het kader van duurzaamheid zou door onafhankelijke partijen onderzocht moeten worden wat de effecten op lange termijn zijn, zodat wij niet “gedwongen” worden om iedere twee jaar een nieuwe helm te kopen die slecht recyclebaar is. Mijn helm uit 2003 is beschikbaar voor onderzoek.
Paar vraagjes. Scheelt de UV-impact en dus de degradatie nog bij de kleur van de schaal? Wordt in helmen gebruik gemaakt van maagdelijk EPS of gerecycled EPS? Hoe groot is het verlies aan sterkte na één rit in de brandende Spaanse zon, waarbij het zweet vier uur langs het hoofd naar beneden gutst?
Morgen zeker eenzelfde redactioneel stuk over remblokjes: Die gaan een jaar mee of maximaal 2000 km volgens de remblokjesfabrikant. Dan is een betrouwbare helm wel belangrijk ja.
Ik ben met 45km p u langs achter aangereden door een auto.
Helm was 7 jaar oud, ik ben over de kop gegaan en mijn Helm was zwaar beschadigd.
Deze heeft mij beschermd en is nu vervangen door een nieuwe
“Maar we hebben nog niet getest hoe een vijf jaar oude, veelgebruikte helm zich exact verhoudt tot een nieuwe. Dat is misschien iets voor de toekomst.”
Dus je bent helmenfabrikant met als doel de beste helm te ontwikkelen. Stopt bergen geld in ontwikkeling en onderzoek. De ene helm is volgens de folder nog inovatiever dan de andere, maar je bent er nog nooit toe gekomen om een gebruikte helm te testen? Dat kan toch niet waar zijn. Ik heb dan toch een heel sterk vermoeden dat er een onderzoeksresltaat uit komt dat ze zelf liever niet zien: dat een helm langer meegaat dan door de fabrikant gewenst…
Ray, helemaal met je eens.
Als Fiets verwacht je een onafhankelijk advies.
Fabrikant geeft zelf ook aan: “het is geen wetenschap”…..
Inderdaad, ook de Bike heeft het eens getest, 5 jaar oude Giro helm gaf dezelfde bescherming als hetzelfde model nieuw. Jammer dat een blad als fiets gewoon de foute praatjes van de fabrikant verkoopt.
MET in 2010 in hun catalogus aan dat hun helmen zeker 8 jaar mee gaan, maar ja 3 jaar aanhouden is goed voor de verdiensten
Meer info:
https://www.helmets.org/replace.htm
Duitse blad Tour heeft ook eens een test gedaan waarbij helmen van ik meen 6 jaar oud allen nog uitstekend voldeden aan alle normen. Tegen die tijd is er meestal wel iets van het binnewerk gaar of zit een nieuwe helem gewoon beter. Dat dan weer wel.
Iets in mij zegt toch altijd dat dit een wij van WC-eend adviseren elke 3 tot 5 jaar een nieuwe WC-eend én een juridisch aansprakelijkheidsverhaal is.
Maar goed tot nu toe flikker ik om de 4 jaar wel eens zo hard van de fiets dat een nieuwe helm bittere noodzaak is.