EmPeHa schreef: ↑05 nov 2020 21:35
In Zwitserland leent ook niet elk onderwerp voor een referendum. Voor een grondwetwijziging moeten er eerst verkiezingen zijn geweest voor dat het verder wordt behandeld. Bij de Brexit was er een minimale meerderheid voor. Dat is gewoon een dagkoers. Na een half jaar gaven sommige mensen aan, spijt te hebben "voor" te hebben gestemd. Volgens peilingen was er geen meerderheid meer. Toch wordt het doorgedrukt.
Minimaal 2/3 meerderheid of 3/4 meerderheid had toch als grens moeten zijn voor zoiets belangrijks. Democratie is ook rekening houden met de minderheid. Niet alleen de meeste stemmen gelden.
Het Zwitserse systeem zit goed in mekaar.
Een systeem van referenda kan een waardevolle uitbreiding zijn van een parlementaire democratie.
Dat er bij de Brexit een minimale meerderheid was klopt gewoon niet. De leave-stemmers haalden bijna 4 percent meer stemmen dan de remainers. In werkelijkheid ging het over ongeveer 1,4 miljoen stemmen verschil. Dat is niet minimaal, zelfs niet als er meer dan 30 miljoen mensen gingen stemmen.
Je kan dus moeilijk spreken over iets dat doorgedrukt wordt.
(ter vergelijking van minimale meerderheid, in de VS worden momenteel kiesmannen toegekend op basis van enkele duizenden stemmen verschil op Staten waar miljoenen mensen wonen)
De peilingen geven nu eenzelfde meerderheid voor de Remainers als toen (voor) het referendum. Er is dus niets veranderd. Het zegt gewoon iets over de tekortkomingen van de peilingen.
Als je de uitslag van een referendum gaat verbinden aan een 2/3e of zelfs 3/4e meerderheid, dan wil dat zeggen dat je voorstander bent van de status quo. Mensen die dit vragen zeggen eigenlijk gewoon dat ze ideologisch gewoon heel dicht aanleunen bij de huidige situatie en bang zijn voor verandering.
En wel in die mate dat ze bereid zouden zijn om de wil van een minderheid (in het geval van 3/4 regeling zou dit dan een minderheid van 25% zijn) te laten prevaleren op de meerderheid (in dit geval 75%). Dit noemt men een minderheidsdictatuur; wat mij betreft kan je dan niet meer spreken van een democratie.
Ik wil van een referendum-cultuur geen absoluut iets maken, maar mijn inziens kan het wanneer het goed ingebed is in een parlementair systeem een voordeel zijn.
Hierbij wil ik toch nog één groot voordeel van een referendum benoemen; het is namelijk het enigste systeem waar het principe "ONE MAN - ONE VOTE" gerespecteerd wordt. Wat mij betreft één van de belangrijkste democratische principes.
Bij alle andere systemen van verkiezingen worden mechanismen ingebouwd (afhankelijk per land) zoals kiesdrempels, kieskringen, winner-takes-all, op voorhand vastgelegde taalgroepen, etc....