Wie elektronisch wil schakelen, heeft meer opties dan alleen SRAM, Shimano of de traditionele outsider Campagnolo. Het Chinese WheelTop bijvoorbeeld heeft een heel assortiment aan elektronische schakelgroepen voor MTB, racefiets en gravelbike. Hoe goed is zo’n Chinese groep? Budgetbiker Jesse Kraal neemt de proef op de som met de GeX-gravelgroep.
WheelTop dook een aantal jaren geleden op met hun EDS-schakelsysteem voor de mountainbike. Intussen kun je bij dit merk ook terecht voor elektronische (EDS staat voor electronic derailleur system) weg- en gravelgroepen, mét en zonder voorderailleur. Nou ja, ‘groepen’… WheelTop levert alleen de shifters, derailleurs en remklauwen. De rest moet je zelf regelen, waardoor het upgraden van een bestaande fiets de meest voor de hand liggende optie lijkt. In dit geval is mijn Koga Colmaro met SRAM Force-groep (1×11) het gewillige slachtoffer.
Het grote pluspunt van de WheelTop-groepen: je kunt ze combineren met vrijwel elke cassette. In de bijbehorende app kun je instellen hoeveel kransjes de door jou geïnstalleerde cassette heeft. Dat gaat helemaal van 3-speed tot aan 14-speed. Niet dat je op dit moment een 14-speedcassette kunt kopen bij je fietsenmaker, maar Sentyeh (wie kent ze niet) kondigde zo’n cassette wel aan op de Shanghai Bike Show in mei dit jaar. Met een derailleur van WheelTop sorteer je daar dus alvast op voor. Het concept is heel sympathiek: is je cassette versleten, dan plaats je gewoon een nieuwe met meer versnellingen. Spoiler: dat is precies wat ik gedaan heb, waarover verderop meer.
Compacte shifters, briljante remmen
Behalve uit de derailleur bestaat de set als gezegd uit een setje shifters en remklauwen. Die shifters zijn gelijk aan de TX-groep van het merk, dat staat er nota bene op en dat zie je ook aan de schakelknoppen: één grote knop links en een grote en een kleine knop aan de rechterkant. Met die kleine schakel je op de TX-groep je voorderailleur, op de GeX-groep met een enkel voorblad is de knop eigenlijk overbodig.
Je kunt de functie van de knoppen in de app wel aanpassen – en als ik de app mag geloven, kun je de knop ook gebruiken voor het bedienen van accessoires. Alleen lijken er vooralsnog geen geschikte accessoires beschikbaar, dus valt er niks te bedienen… Wel kun je zo in de toekomst je fiets nog upgraden naar een dubbel crankstel, mocht je die extra verzetten toch nodig hebben.
Opvallend is hoe slank en klein de shifters zijn. De hydraulische rempompen zitten diep in de greep weggewerkt, van torentjes bovenop is geen sprake. Wel is het gebruikte rubber aan de stugge, harde kant. Dat is ongetwijfeld goed voor de duurzaamheid, maar je levert wat in op comfort. Met de remgrepen stuur je misschien wel de twee grootste pluspunten van deze set aan: de ronduit sublieme monoblock-remklauwen (uit één stuk gefreesd in plaats van twee gegoten delen).
Het remgevoel is top, evenals de vertraging. De klauwen komen met de leidingen reeds gemonteerd en zijn in de fabriek al gevuld met minerale olie en ontlucht. Na montage was nogmaals ontluchten niet nodig. De lichtblauw geanodiseerde onderdelen passen in mijn geval goed bij de fiets, maar zullen bij andere framekleuren wellicht iets smaakgevoeliger zijn.
Een hoop gepriegel
Een nadeel van het gebrek aan ‘totaalintegratie’ is er ook – en dat merk ik als ik de GeXderailleur na installatie ga afstellen met de WheelTopapp. Doordat je het schakelsysteem met zo’n arsenaal aan cassettes kunt gebruiken, is hij nergens specifiek op afgesteld. Was het afstellen van de elektronische SRAM-derailleur op mijn MTB zo simpel als de ketting uitlijnen op het middelste tandwiel, de installatie van de WheelTop GeX-groep kost als je het goed wilt doen veel meer tijd.
Je begint met een basisafstelling, afgestemd op de positie van het kleinste kransje. Je stelt vervolgens ieder afzonderlijk verzet zodanig af dat op en afschakelen perfect gaat. Dat kostte mij ongeveer anderhalf uur werk én nog een stuk of vijf keer een kransje een beetje naar boven of beneden bijstellen tijdens de eerste rit. Een hoop gepriegel.
Wat ook niet helpt, is dat de app niet erg gebruiksvriendelijk is. Het voelt meer als een bètaversie dan als een uitontwikkelde app. Maar: toen ik de installatie eenmaal achter de rug had, schakelde de GeXderailleur razendsnel en soepel door alle verzetten.
Magisch gevoel
Tijdens mijn testperiode heb ik de 11-speedcassette vervangen voor eentje met twee kransjes meer. Geheel in stijl was dit een Chinese 13-speedcassette met een bijpassende ketting, bij elkaar een investering van 71 euro. Je moet dan wel het hele afstelproces opnieuw door, al gaat dat de tweede keer sneller omdat je de app dan beter snapt. Toch voelt het magisch om met enkel een andere cassette en ketting het aantal verzetten te vergroten, iets wat bij de gekende merken nooit zal kunnen.
WheelTops EDS systeem is geheel draadloos. In de shifters zit een knoopcel, de derailleur heeft zijn eigen lithiumaccu. Het SRAM-concept dus, maar in tegenstelling tot bij de Amerikanen is de accu van de GeXderailleur geïntegreerd. Onderweg een accu wisselen is er dus niet bij, al is de batterijduur ruim voldoende om niet halverwege een tocht stil te vallen. Een volle lading is genoeg voor een aantal weken regelmatig fietsen, het indicatielampje op de derailleur geeft aan wanneer het tijd is om op te laden. Dat laden is met het bijgeleverde snoertje met magneetkoppeling trouwens geen onverdeeld genoegen. De magneet is eigenlijk iets te zwak, waardoor de kabel te gemakkelijk losraakt.
Goedkoper maar toch (te) duur
Wie denkt dat een Chinese groepset de prijs als sterkste punt heeft, komt in dit geval bedrogen uit. WheelTop verkoopt deze set voor 599 euro (of voor 649 euro met carbon remhendels). Ja, dat is goedkoper dan bij de gevestigde merken, maar het verschil met de straatprijs van een complete SRAM Apex of Force AXS-groep is met iets meer dan 200 euro simpelweg te klein. Voor dat bedrag krijg je namelijk wél een cassette, ketting en crankstel.
Die heb je bij het upgraden van je fiets in eerste instantie misschien niet meteen nodig, maar het zijn grotendeels ook slijtageonderdelen die uiteindelijk vervangen moeten worden. Bovendien is installatie van zo’n volledige groep eenvoudiger én een klusje waar je je lokale fietsenmaker wel voor kunt vragen als je het zelf niet kunt of wilt doen. Ook weet je bij SRAM of Shimano net wat zekerder dat garantie en onderdelenvoorziening op orde zijn.
Een conclusie die hinkt op twee gedachten dus. Aan de ene kant werken de onderdelen na de omslachtige installatie prima, zijn de remmen van zeer hoog niveau en is de vrijheid om zo ongeveer elke cassette die er is te kunnen gebruiken uniek. Tegelijkertijd voelt de app – die je veelvuldig nodig hebt tijdens installatie – nog niet af, is de prijs (te) hoog en moet de kwaliteit van de aftersales zich nog bewijzen. Het is te prijzen dat WheelTop niet simpelweg een kopie gemaakt heeft van Shimano of SRAM, en qua functionaliteit daadwerkelijk iets toevoegt. Maar dat alleen zal niet genoeg zijn om massaal de harten van Nederlandse fietsers te veroveren.
Fiets testrapport
WheelTop EDS GeX € 599,-
Functionaliteit: 3,5 van 5 sterren
Prijs-kwaliteit: 2,5 van 5 sterren
Meer informatie is te vinden op deze site.
