Of onze MTB-testredacteur enthousiast is over de Orbea Oiz M-Pro? Het antwoord is een volmondig ja, sterker nog, het misschien wel de beste deal in de hele markt. Wat maakt deze Bask zo goed?
Wanneer ik al klimmend op de eindeloze singletrack nabij Hoog Buurlo van links naar rechts slinger, beleef ik letterlijk en figuurlijk het hoogtepunt van mijn zondagse groepsrit over de Veluwe. Samen met de Orbea Oiz M-Pro OMX, een speelse Spanjaard die geen enkele moeite heeft met de op dat moment nog koude, gure Veluwse gronden, integendeel. Ik ontwijk een obstakel, houd makkelijk mijn balans en bunny-hop over een eigenwijs boomstammetje. Fabelhaft, dat is wat ik denk. Hoewel ik geen woord Spaans spreek, voel ik me wel één met deze Bask.
De Orbea Oiz is een populaire verschijning en ik was altijd al enthousiast over zijn voorganger, die in Trail-uitvoering (120 mm) en XC-uitvoering (100 mm) beschikbaar was en die je nog veel ziet rondrijden. De huidige Oiz komt maar in één uitvoering (120 mm, wel met maar liefst tien modellen!) en daarmee was Orbea een van de eerste merken die inzag dat de huidige generatie XC-fietsen zou moeten volstaan voor beide disciplines. Een compromis? Misschien, maar bestaat het leven niet per definitie uit compromissen sluiten? Het scheelt in ieder geval keuzestress en is ook nog eens handig voor de fabrikant en de dealers. Win-Win!
Custom paint
De Oiz – die vernoemd is naar een Baskische berg – heeft een bekend framedesign, en je moet een kenner zijn om de vorige versie van het huidige model te onderscheiden. En profil vertoont de fiets veel gelijkenissen met bijvoorbeeld de Cannondale Scalpel, BH Lynx Race en Lapierre XR – wat betekent dat hij er van een afstandje weinig onderscheidend uitziet. De demper, die goed is voor 120 millimeter veerweg, hangt onder de knik in de bovenbuis. Er is ruimte voor twee bidons en de rechte achterbrug waaiert breed uit, zodat er 2.4 banden in passen. Handig, maar daardoor is de kans wel groot dat rijders met brede voeten en (dus) brede schoenen, lange voeten, dikke overschoenen of naar binnen staande hakken – of al die dingen bij elkaar – die achterbrug raken. Het is iets wat je bij meer fully’s ervaart.
Zoals we gewend zijn van Orbea is de Oiz prachtig afgewerkt. Details als de vorm van de stuurpen, de kleur van de lak en subtiele design-kenmerken die op het eerste gezicht niet direct opvallen (zoals speelse vormpjes in het frame en de afwerking van de brug) maken de fiets een lust voor het oog: je ziet en voelt aan alles dat de Oiz niet bedacht is om snel massaal weg te zetten. Ook de lakkwaliteit en de kleur – die doet denken aan BMW M-blauw – kunnen me erg bekoren. Naast deze optie zijn er nog drie andere basiskleuren, en ook een custom paint behoort tot de mogelijkheden.
Wat dat laatste betreft blijft het niet bij de verf: net als veel andere Orbea-modellen kun je ook de Oiz deels zelf samenstellen via de MyO-configurator op de site. En daar scoort Orbea bonuspunten – en dat zeg ik niet alleen omdat ik ook bikefitter ben. Soms hoor ik mensen zeggen dat ze het zelf samenstellen van een fiets te complex vinden en ze de merken liever voor hen laten kiezen. Zonde! Als je je zitpositie kent – en daarmee je persoonlijke voorkeuren – kun je juist profiteren van dergelijke opties. Verdiep je dus vooral eens in de afmontage-mogelijkheden.
Denk daarbij niet alleen aan de lengte van de stuurpen, de rise van het stuur, het zadelmodel of de cranklengte, maar ook aan de remmen, wielen, lakkleur of zelfs… SRAM’s Flight Attendant (maar daarover later meer). Zo kun je een niet zo onderscheidend design toch een heel ander uiterlijk én karakter geven.
Squidlock
Mijn volledig met Shimano XT uitgeruste fiets heeft 170 millimeter cranks, wat naar mijn mening de enige juiste keuze is voor een M. De huidige schakelsystemen zijn zo goed dat je ook onder (pedaal)druk prima kunt schakelen, zodat je elk moment het gewenste kransje kunt kiezen – ook met XT. Vroeger, met twee voorbladen, was dat anders, en eigenlijk zijn die langere cranks nog overblijfselen uit die tijd: met minder goede schakelsystemen zou je langer in dezelfde versnelling blijven rijden, zo was het idee, waarbij een langere crank zou helpen om het momentum te behouden.
Langere cranks bieden echter nauwelijks voordelen en hebben voor veel kleinere rijders van onder de 1 meter 80 alleen maar nadelen. En zijn je heupen wél lekker soepel of heb je relatief lange benen, of blijf je simpelweg geloven dat langer beter is, denk dan eens aan de grondspeling. Vijf millimeter lijkt misschien weinig, maar mijn ervaring is dat ik met langere cranks (175 mm) vaker obstakels raak, en daardoor voorzichtiger ben met doortrappen in de bocht.
De Fox Factory 34 SC-vork doet zijn werk voortreffelijk. Het is mijn favoriete XC-vork: boterzacht, makkelijk instelbaar, licht en meer dan stijf genoeg voor iemand van mijn gewicht van ongeveer 74 kilo. Daarbij zijn Fox-vorken ook minder onderhoudsgevoelig dan hun tegenhangers van RockShox en blijven ze (dus) ook langer soepel wanneer je het onderhoud uitstelt. Voor wie slordig met zijn fiets omspringt kan dat een voordeel zijn, of uiteindelijk een nadeel, want je kunt ook té lang wachten.
De demper en vork worden bediend met de nieuwe Squidlock, een door Orbea ontworpen systeem waarmee je zowel de vering als de (ook intern ontwikkelde) traploos instelbare dropper bedient. Het voordeel van dit systeem is dat je geen aparte hendel hoeft te plaatsen voor de dropper, wat netjes staat en ruimte bespaart op het stuur.
Flight attendant
Doordat je de vering met één hendel bedient, zul je je niet snel vergissen tussen de hendels – zoals eerder gebeurt bij systemen met in totaal drie hendels – en dus ook de dropper niet ongewild bedienen. Het nadeel van één hendel voor drie veerposities is dat je door de posities ‘heen moet drukken’. Om van de middenstand (pedal) naar open te gaan moet je eerst door de lockout heen drukken.
Om van open naar lockout te gaan (twee standen verder) moet je harder en dieper twee keer doorduwen, waarbij je soms net doorschiet en de vering weer open staat. Ook na een paar ritten vergis ik me nog geregeld in de stand. Met beleid duwen dus, is het devies, en uiteindelijk went het wel. Ik merk wel dat ik de zwaardere push van pedal naar lockout bij vermoeidheid liever vermijd. De vering laat ik dan maar in de middenstand staan, iets wat ik veel andere MTB’ers ook zie doen.
En daar komt Flight Attendant om de hoek kijken, want ook dat kun je dus kiezen in de MyO-configurator bij een met SRAM uitgerust model. Voor ‘slechts’ 1.300 euro extra heb je niet alleen dit slimme veersysteem met meer opties én een powermeter op je fiets, maar ben je ook ‘verlost’ van de manuele bediening. Daarbij profiteer je van verschillende voordelen van Flight Attendant, zoals de mogelijkheid om te rijden met de voor- en achtervering in onderling afwijkende standen. Die optie zou de Oiz goed doen, want in de open stand staat de vering ook echt open en wordt het karakter van de fiets veel softer (weinig anti-bob) en levert de fiets duidelijk in aan efficiëntie.
Gelukkig is de Fox-vork ook in de pedal-stand redelijk soepel (meer dan een RockShox SID, is mijn ervaring) zodat je nog enige souplesse behoudt met de vering in de middenstand, maar zonder Flight Attendant mis je hoe dan ook de tussenoptie waarbij de vering vooraan open staat en achter in de pedal-stand. Bij Orbea kun je een fiets met Flight Attendant krijgen voor 7.400 euro (model M-10 met GX AXS, OMR-carbon frame en carbon wielen). Dat is een heel goede deal, zeker als je bedenkt dat je de fiets ook nog kunt personaliseren.
Speelse bochtenvreter
Mijn Oiz is uitgerust met 2.4 Maxxis Reckon Race WT-banden en Orbea’s eigen carbon Oquo MP30 Team wielen. De banden voelen niet alleen (te) plakkerig aan op asfalt, maar plakken ook lekker in de bochten. Eenmaal op de trails (liefst hard en droog) blinken ze uit in het bochtenwerk en rollen ze prima. Voor wedstrijden zou ik, afhankelijk van het parcours, deze band graag alleen vooraan monteren: samen met het heerlijk speelse frame is het de ultieme bochtenvreter.
Want speels is de Oiz. De fiets versnelt erg goed en laat zich opvallend makkelijk bunnyhoppen – dat gaat bijna als vanzelf en ik word vaak verrast door de hoogte die ik haal. Oppassen dus! Gelukkig is de balans van de Oiz uitstekend, wat veel vertrouwen geeft. Het frame is ook erg stijf en geeft geen krimp zonder bonkig te zijn: maak op hoge snelheid even een flinke zwieper en je voelt wat ik bedoel. Op bochtige trails krijg ik het gevoel dat ik lekker aan het snowboarden ben.
En de efficiëntie? Die test ik in een rechtstreeks duel tegen de hardtail Orbea Alma op een eenvoudige maar bochtige Nederlandse MTB-route van acht kilometer lang. Bij een wattage van 80 procent van mijn FTP is de Oiz ongeveer even snel, maar minder vermoeiend en makkelijker te berijden. Ik voel me tijdens deze korte test al veel meer één met de Oiz dan met de Alma, laat staan tijdens een langere inspanning op lastig(er) terrein. En of 120 millimeter veerweg niet te veel van het goede is? Daar is de pedal-stand voor bedacht. Vergeleken met de Alma ben je voor de Oiz wel 1.700 euro meer kwijt.
Simpelweg top
Eerder in dit artikel noemde ik de looks van de Oiz weinig onderscheidend. Wat goed is moet je niet veranderen maar doorontwikkelen en dat heeft Orbea gedaan. Door de toegenomen reach en luiere vorkhoek is de wielbasis groter, wat meer vertrouwen en balans geeft. Ondanks de zeer steile zitbuis voel ik niet te veel druk op mijn handen, ervaar ik een lekkere druk op het stuur en het voorwiel en zit ik tijdens het klimmen mooi boven het bracket, zonder te veel naar voren te hoeven schuiven. Een ander pluspunt is dat je de fiets ook diep kunt afstellen.
De Oiz onderscheidt zich naast zijn speelse karakter en brede inzetbaarheid ook door zijn aantrekkelijke prijs, waarbij je dus zelf de afmontage kunt kiezen. De lichtere versies van OMX-carbon (te onderscheiden van de zwaardere OMR-versies) zijn vergeleken met veel andere merken goed betaalbaar. De rijeigenschappen zijn simpelweg top. Dat laatste geldt voor wel meer fietsen, maar toch… de Oiz heeft nog iets extra’s, iets wat zich lastig laat vangen. Zijn het de goede genen, is het uitstraling? Wat het ook is, de Oiz hééft het – en daarmee heeft hij ook een plekje in mijn hart veroverd, nee, behouden. Kijkend naar het totaalplaatje is dit misschien wel het beste aanbod in de hele markt.
Specificaties Orbea Oiz M-Pro
Prijs: € 6.299,-
Frame en voorvork: OMX Carbon, Fox Float SL Factory, 120 mm / Fox 34 Float SC Factory, 120 mm
Gewicht: 10,6 kg
Groep: Shimano XT
Wielen: Oquo MP30 Team Carbon, 39 mm binnenbreedte, DT-naven
Banden: Maxxis Reckon Race 2.4 WT EXO TR
Zadel en -pen: Selle Italia SLR Boost Titanium / OC DP-MP10 dropper
Stuur en -pen: OC MP10 Carbon, 760 mm / OC MP10 Alu SL, 75 mm, -10 gr
Maten: S, M, L, XL
Meer informatie is te vinden op de website van Orbea.
