Alle profs fietsen op een carbon racefiets, dus carbon moet wel beter zijn dan aluminium toch? Nou, zo simpel is het niet. Wat als je twee fietsen van gelijke prijs tegenover elkaar zet, één met een aluminium en de ander met een carbon frame? Dan wordt het een ander verhaal.
Carbon of eigenlijk koolstofvezel is een composietmateriaal. Het bestaat uit dunne vezels koolstofvezel in combinatie met een kunsthars. Het materiaal is zeer sterk en ook nog eens erg licht. Het werd oorspronkelijk veel in de racerij en lucht- en ruimtevaart gebruikt, maar het is al sinds eind jaren ’80 ook niet meer weg te denken uit de wielerwereld.
Lichter, maar duurder
Carbon frames zijn dus veel lichter dan een stalen of aluminium frame, maar ook veel kostbaarder om te maken. Dat heeft niet zo zeer te maken met de prijs van het materiaal, maar vooral met de hoge kosten die gemoeid zijn met het produceren van de juiste mallen die nodig zijn om carbon frames te maken. Een mal van een fietsframe kan zomaar 100.000 euro of meer kosten, en voor elke maat heb je een andere mal nodig. Reken maar uit…
Niet voor niks hebben racefietsen in het lagere segment bijna zonder uitzondering een goedkoper te produceren aluminium frame, terwijl vrijwel alle fietsen in het hogere segment juist voorzien zijn van zo’n duur maar licht carbon frame. Er is echter een middensegment, waar de duurdere aluminium fietsen en de goedkopere carbon fietsen met vergelijkbare prijskaartjes naast elkaar in de winkel staan. We hebben het dan over fietsen van om en nabij de 2000 tot 3000 euro.
De meerprijs van carbon
Als geld geen rol speelt is carbon onbetwist het betere materiaal voor een fietsframe, maar geld speelt zelden geen rol. Fabrikanten doen continu concessies om een fiets binnen een bepaald budget te kunnen bouwen. Kiezen ze voor een duurder carbon frame, dan moet dat geld dus op andere onderdelen bespaard worden.
Kijken we naar merken die een aluminium en carbon racefiets met exact dezelfde onderdelen leveren, dan bedraagt de meerprijs voor een carbon frame zo’n 400 tot 500 euro. Dat betekent ook dat datzelfde bedrag bespaard moet worden op andere onderdelen als we een carbon fiets tegenover een gelijk geprijsde aluminium fiets zetten. En dat is een hoop geld.
Geld besparen is gewicht toevoegen
Zoveel geld, dat de goedkopere onderdelen zomaar de 500 a 600 gram die een carbon frame lichter is teniet kunnen doen. Goedkopere wielen en schakelgroep zijn immers een stukje zwaarder dan duurdere. Daar komt nog bij dat zwaardere wielen niet alleen bijdragen aan het totaalgewicht van de fiets, maar ook een hogere massatraagheid hebben. Omdat ze zwaarder zijn, kost het meer moeite om de fiets te laten versnellen. Een fiets van 9 kilo met lichte wielen versnelt dus makkelijker dan een fiets van 9 kilo met zware wielen. Ook schakelt een goedkopere, zwaardere groep doorgaans net iets minder fijn en flitsend dan een hoogwaardigere afmontage.
Aluminium frames zijn dus zeker niet uit de tijd en kunnen de concurrentie met carbon fietsen prima aan. Sterker nog, de kans is groot dat een aluminium fiets fijner en sneller fietst dan een vergelijkbaar geprijsde carbon fiets. Er is wel één maar. Een fiets met betrekkelijk eenvoudige en zware onderdelen laat zich in de toekomst net iets makkelijker upgraden dan een fiets die al voorzien is van goede wielen en schakelgroep. In dat geval is een carbon frame wellicht de betere basis.
Recycling en reparatie
Als laatste zijn er nog twee nadelen van carbon frames die we niet onvermeld kunnen laten. Zo is een schade aan een carbon frame moeilijk (en soms helemaal niet) te repareren en alleen tegen hoge kosten. Een aluminium frame is misschien nog wel lastiger te repareren trouwens, maar dat gaat gewoon niet zo snel kapot. En met een klein deukje in het metaal kun je meestal veilig doorfietsen, terwijl een kleine schade aan carbon onderhuids best wel een grote schade kan zijn zonder dat je dit kunt zien. Daarnaast is carbon vrijwel niet te recyclen, terwijl je een aluminium frame gewoon kunt omsmelten en het materiaal opnieuw kunt gebruiken.
Lees ook
17 mei 2023 - Nieuws
Er is een reactie
@Allan: Ik rijd zelf op een titanium gravelbike, geweldig materiaal wat mij betreft. Supersterk, roestvrij, comfortabel en je ziet steeds vaker mooie details dankzij 3d printtechnieken. Niet zo licht als carbon en aerodynamische vormen maken is ook een stuk lastiger dan bij carbon. Maar voor een bombproof & comfortabele fiets is het perfect materiaal.
Correctie 12 minuten moet natuurlijk zijn: 2 minuten
Carbon is inderdaad wel te repareren, giddkoper of duurder, dat weet ik niet. Wat ik wel weet is wat eigenlijk al genoemd is ,namelijk dat aluminium veel minder kwetsbaar is. Zelfs met een flinke deuk kun je gewoon blijven rijden en daar komt bij dat je bij het carbon vaak de echte schade niet kunt zien zonder eerst het hele frame door te lichten. In een oude test van fiets staat iets over goedkope chinese carbon frames. Aan de buiten kant geweldig mooi maar bij de krachttermen en ook bij de doorlichting kwamen vervelende gebreken aan het licht waarmee je echt niet de berg af wilt rijden.
Carbon heeft ook als voordeel dat je de frames in mooie vormen kunt maken hoewel een goede framebouwer dat nu ook met aluminium kan doen. Zelfs met titanium, zie Guillem, kunnen nu mooie buizen en frames gemaakt worden.
En als laatste: iedereen focust op het gewicht van de fiets maar wanneer je geen profcenter bent of een wedstrijdamateur maakt dat absoluut niet uit. Oke, je bent op je ritje van 60 kilometer 12 minuten eerder thuis. Top.
In Spijkenisse maken ze frames van titanium. Hoe verhoudt dit tot deze twee materialen? Heb daar een frame vastgehad en ziet er serieus goed uit en woog ook bijna niets maar heb geen weegschaal of frames om dat zelf te vergelijken 🙂
Hoi Kluus, dank voor je reactie. We hadden dit inderdaad niet helemaal duidelijk uitgelegd. Inderdaad is carbon beter te repareren dan aluminium, maar de kosten zijn best flink (en terecht want het is vakwerk). Het grote verschil zit hem er vooral in dat aluminium veel minder kwetsbaar is. De tekst is ondertussen een beetje aangepast.
Dat laatste is sowieso niet waar, een carbon frame is vaak juist heel goed en relatief goedkoop te repareren. Hier zijn in Nederland een aantal gespecialiseerde bedrijven in te weten Unlimited Colors en carbonreparatie.nl.
Juist aluminium is vaak niet meer te repareren.