Is het verstandig om met koorts te sporten? Nee, dat weet iedereen wel. Toch luisteren wij (sporters) niet altijd naar het lichaam. Die ene training of wedstrijd overslaan doe je niet zomaar, dus waar trek je de grens? Hieronder legt sportarts Edwin Achterberg uit waarom het niet slim is om met griep of koorts de fiets op te stappen.

Sporten met koorts

De aanduidingen griep en verkoudheid worden vaak door elkaar gebruikt. Beide worden veroorzaakt door besmettelijke virussen. Door praten, hoesten of niezen verspreiden ze zich, vooral in ruimten waar mensen dicht bij elkaar zitten en/of met slechte ventilatie. Virussen verspreiden zich ook via handen en voorwerpen. Raak je bijvoorbeeld na het vastpakken van de deurknop je mond, neus of ogen aan, dan kun je besmet raken.

Ondanks de overeenkomsten zijn er ook belangrijke verschillen tussen griep en verkoudheid. Griep (influenza) is een erg besmettelijke ziekte van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door het influenzavirus. Een griep kan mild en zonder klachten verlopen. De eerste symptomen treden meestal 1 tot 3 dagen na besmetting op. Het begint met koorts (> 38,0°C), koude rillingen, hoofdpijn, spierpijn, keelpijn en hoesten. De koorts houdt meestal 3 tot 5 dagen aan en je voelt je dan ook echt ziek. De belangrijkste complicaties van griep zijn longontsteking en myocarditis (hartspierontsteking). Jaarlijks overlijden circa 2700 mensen aan de gevolgen van griep. Meestal ouderen met een verminderde weerstand, maar ook sporters lopen een verhoogd risico. Sporters lopen vooral risico als er sprake is van een myocarditis. De symptomen hiervan zijn vage borstpijn, onregelmatige hartslag, hartkloppingen en kortademigheid. Het is zo gevaarlijk omdat het aanleiding kan geven tot hartfalen of ritmestoornissen met zelfs plotselinge hartdood tot gevolg.

“Je moet tenminste één dag koortsvrij zijn voordat je weer mag fietsen”

Bij koorts mag je daarom niet fietsen. Je moet tenminste één dag koortsvrij zijn voordat je mag sporten! Een verkoudheid is een infectie van de bovenste luchtwegen en wordt meestal veroorzaakt door het rinovirus. Er zijn verwarrend veel benamingen voor verkoudheid: nasofaryngitis, rinofaryngitis of gewoon neusverkoudheid. Verkoudheid is de meest voorkomende infectieziekte. Gemiddeld worden volwassenen jaarlijks twee tot drie keer verkouden en kinderen zes tot twaalf keer. Het is een infectie die meestal 1 tot 4 dagen na de besmetting begint met hoesten, keelpijn, verstopte neus of loopneus, maar ook hierbij kunnen koorts, spierpijn en hoofdpijn ontstaan. Meestal zijn deze symptomen na 7 tot 10 dagen verdwenen, maar ze kunnen ook 3 weken aanhouden. Een verkoudheid is vaak 2 tot 3 dagen na het ontstaan van de symptomen het hevigst. Dat is ook de tijd dat je anderen kunt besmetten. Gelukkig leidt een verkoudheid zelden tot ernstige complicaties, maar wees je bewust dat een verkoudheid soms wordt veroorzaakt door een influenzavirus. We hebben net gezien dat dat wél tot een gevaarlijke situatie kan leiden. Wees daar dus op bedacht.

Griepprik

Je kunt je laten inenten tegen het influenzavirus met de griepprik. In het najaar krijgen zo’n 6 miljoen mensen een uitnodiging voor de jaarlijkse griepprik. Deze is voor mensen van 60 jaar en ouder en voor volwassenen en kinderen met bepaalde aandoeningen. Als je de griepprik hebt gehad, dan is de kans dat je besmet wordt met het influenzavirus een stuk kleiner. Raak je toch besmet, dan zijn de symptomen meestal een stuk milder. Zonder griepprik is iedere winter de kans op besmetting met het influenzavirus ongeveer 10 procent, met griepprik heb je 40 procent minder kans om de griep te krijgen. Daarnaast heb je met griepprik minder kans op complicaties. Je kunt je voorstellen dat het ook voor een sporter zinvol kan zijn, want als je minder vaak ziek bent, dan kun je meer en/of beter trainen.

Griepvirussen veranderen regelmatig. Daardoor zijn er elke winter andere griepvirussen. De griepprik heeft daarom ieder jaar een andere samenstelling. Het vaccin beschermt je dus alleen voor de griep in dat griepseizoen. Soms is het griepvirus anders dan verwacht of overheerst een ander virus. De griepprik werkt dan minder goed, maar beschermt je wel. Van de griepprik zelf krijg je geen griep. Wel kunnen bijwerkingen als hoofdpijn, lichte verhoging en spierpijnen optreden. Dit is een normale reactie van het lichaam, omdat het afweermechanisme aan de slag gaat.

Wel of niet fietsen?

Het kan dus erg gevaarlijk zijn om te fietsen of sporten met koorts, maar hoe zit het dan als je een milde virale infectie hebt? Mag je dan wel sporten? Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat rustige duurtraining het risico op en de ernst van een virale infectie juist vermindert terwijl intensieve inspanning dat juist verhoogt. Met een milde virale infectie mag je dus wel rustige duurtrainingen doen, met koorts absoluut niet.

Dit is een artikel uit Fiets 11/2019. Bestel hier deze editie.