@lugosi: Daar kan je toch geen invloed op hebben, die hoek wordt toch bepaald door de geometrie van de naaf?
@matthiav: Dat is toch raar, iemand een idee hoe dat zou komen?
Eerste keer zelf een wiel bouwen
-
mackersv2.0
- Moderator
- Berichten: 3076
- Lid geworden op: 10 mar 2008 16:48
a: Je kunt de spaak een klein beetje bijbuigen zodat hij wat rechter de nippel binnengaat.
b: Spaken zijn het sterkste onderdeel van je wiel. Een spaak breekt alleen als hij regelmatig na belasting compleet ontlast wordt (productiefouten en beschadigingen daargelaten) De spaak wordt aan de aandrijfkant nooit ontlast omdat daar de spaakspanning hoger is. Aan de niet aandrijfkant is volledige ontlasting wel mogelijk als het wiel slecht gebouwd is of de componenten niet zorgvuldig gekozen zijn.
b: Spaken zijn het sterkste onderdeel van je wiel. Een spaak breekt alleen als hij regelmatig na belasting compleet ontlast wordt (productiefouten en beschadigingen daargelaten) De spaak wordt aan de aandrijfkant nooit ontlast omdat daar de spaakspanning hoger is. Aan de niet aandrijfkant is volledige ontlasting wel mogelijk als het wiel slecht gebouwd is of de componenten niet zorgvuldig gekozen zijn.
Never argue with a fool; onlookers may not be able to tell the difference.
-
scottwilko
- Forum-lid HC
- Berichten: 4354
- Lid geworden op: 23 feb 2005 20:44
Ook mijn eerste voorwiel is zo goed als af. Nog een beetje finetuning voor de laatste puntjes op de I en de band kan er op.
Het is een eenvoudige Ambrosio velg gespaakt met 32 DT competition spaken om een SLX naaf van Shimano in het patroon kruis over 1. Enigste minpuntje op dit moment is de lasnaad van de velg, die bezorgt een hoogteslag van 1 mm welke niet weg te werken is.
Binnenkort ook het achterwiel spaken, en dan eens uitproberen hoe dat rijdt. Hiervoor heb ik een set Continental Double Fighter III banden gekocht om op de weg te rijden. Ook benieuwd hoe dat rijdt.
Het is een eenvoudige Ambrosio velg gespaakt met 32 DT competition spaken om een SLX naaf van Shimano in het patroon kruis over 1. Enigste minpuntje op dit moment is de lasnaad van de velg, die bezorgt een hoogteslag van 1 mm welke niet weg te werken is.
Binnenkort ook het achterwiel spaken, en dan eens uitproberen hoe dat rijdt. Hiervoor heb ik een set Continental Double Fighter III banden gekocht om op de weg te rijden. Ook benieuwd hoe dat rijdt.
Zoals mackers reeds zegt doe je dit door de spaak bij te buigen. Dit kan op verschillende manieren: grijpen, duwen met duimen of bij extreme hoeken (grote flenzen) zelfs met een tang.
Je hebt gelijk als je stelt dat dit bepaald wordt door de geometrie van de naaf. Meestal is deze ingreep dan ook niet of maar in zeer beperkte mate nodig.
Er is wel nog een andere faktor die een rol speelt, namelijk de nippel. De hoek die de nippel aanneemt in de velg. Deze is niet bij alle merken en types dezelfde. Ik gebruik meestal de polyax nippel van sapim. Deze claimt de meest schuine hoek te kunnen aannemen. Hierdoor maak je dus wat winst.
Ik weet niet of het in het boek van Musson staat, maar bij Jobst Brandt wordt het bijbuigen van de spaak wel besproken.
Although nipples swivel in the rim, with large-flange hubs the spoke angle may
be greater than this swivel allows. In this case spokes will curve where they enter
the nipples, and these curves will flex in use causing fatigue and premature
failure. In this case the desired spoke alignment is an abrupt bend where the
spoke enters the nipple. This bend can be made with smooth-jawed pliers or by
grasping pairs of crossing spokes near the rim and squeezing them firmly. This
procedure is most effective when the wheel is moderately tensioned and should
not be confused with stress relieving.
Figure 52.
Ook in de uci video en het boek van Gerd Schraner wordt dit gedaan.
Another small job simply involves bending the
spokes at the nipple ends - the misalignment of
spoke and nipple depends on the number of
spokes and the spoking method used. Hold
crossed pairs of spokes and squeeze them together.
The spokes are made of flexible wire and so
bending them in this way does no harm whatsoever.
Dit is een stukje fysica/mechanica: je gewicht is een constante, neerwaarts gerichte kracht die wordt opgevangen door je spaken. Je gewicht drukt als het ware de velg richting de naaf, waardoor de spaken die verticaal gericht staan (in een hoek van 90° tov het wegdek) tijdelijk ontlast worden. Dit proces gebeurt voor alle spaken per wielrotatie, en dus duizenden keren per ritje. Spaken die correct gespannen staan, zullen hier weinig last van ondervinden: ondanks de tijdelijke 'ontlasting' blijven ze steeds voldoende gespannen. Spaken die losser staan (bv degene aan de non-drive side in je achterwiel) kunnen tijdens deze ontlasting zo'n lage spanning krijgen dat ze kunnen verbuigen en/of dat de nippel kan loskomen (waardoor ze nog meer spaakspanning verliezen). Zelfs een lichte verbuiging kan na duizenden keren ervoor zorgen dat de spaak het uiteindelijk begeeft, of helemaal loskomt aan de nippel.
Dit zijn toch redelijk belangrijke inzichten tijdens het zelf bouwen van een wiel. Ik kan je zeker het boek van Musson, of de website van Sheldon Brown aanbevelen waar dit alles duidelijk wordt uitgelegd.
TL@
02 jan 2018 22:42
Vandaag de spaak hersteld. Alle spaken en nipples zaten netjes 'recht' dus ik denk niet dat het daaraan lag (of juist die ene spaak moest wat verkeerd gezeten hebben)
Ik heb de spaakspanning wat verhoogd (+10kgf meer aan de nds en ds), zo blijf ik nog ruim 10% onder het maximale van de velg. Het wiel is terug mooi recht en de spaakspanning is mooi evenredig.
Morgen eens testen, hopelijk blijft het nu allemaal heel
Ik heb de spaakspanning wat verhoogd (+10kgf meer aan de nds en ds), zo blijf ik nog ruim 10% onder het maximale van de velg. Het wiel is terug mooi recht en de spaakspanning is mooi evenredig.
Morgen eens testen, hopelijk blijft het nu allemaal heel
Wil in de toekomst ook eens wat wielen gaan bouwen voor de fun. Om eens wat te proberen heb ik eerst eens een oud wiel gemeten en de slagen eruit gehaald. Nu is er nog een hele lichte slag maar dit valt binnen de bandbreedte van 0.73 mm (dikte gitaarplectrum) zowel links als rechts. Vraag is alleen of dit een acceptabele marge is of zou de slag nog kleiner moeten kunnen zijn.
Daarnaast, als ik de spanning meet krijg ik de uitslag in de afbeelding. Nu weet ik er nog te weinig van maar vroeg mij af of dit wiel dan normaal is of dat het wiel niet geschikt is om straks uit elkaar te gaan halen en opnieuw te gaan spaken.
Daarnaast, als ik de spanning meet krijg ik de uitslag in de afbeelding. Nu weet ik er nog te weinig van maar vroeg mij af of dit wiel dan normaal is of dat het wiel niet geschikt is om straks uit elkaar te gaan halen en opnieuw te gaan spaken.
- Bijlagen
-
-
mackersv2.0
- Moderator
- Berichten: 3076
- Lid geworden op: 10 mar 2008 16:48
Ik zou eerst de spaakdiktes nog eens controleren.
Als de spaakspanning echt zo hoog is, zal het wiel niet lang meegaan en bij de eerste de beste gelegenheid richting Pringle gaan.
Als de spaakspanning echt zo hoog is, zal het wiel niet lang meegaan en bij de eerste de beste gelegenheid richting Pringle gaan.
Never argue with a fool; onlookers may not be able to tell the difference.
Normaal gezien is het max voor een velg inderdaad 120 kgf. De spaakspanning zou ik nog wat beter zien te balanceren. Op de grafiek zie je duidelijk enkele pieken zowel aan de DS als NDS, deze spaakparen kun je samen wat ontspannen.