Wielrenners zijn in het algemeen mager en dat is geen wonder, want niet alleen val je af van het fietsen zelf, maar je gaat als gevolg van een lager gewicht ook beter fietsen. Het mes van fietstraining snijdt daarmee aan twee kanten: je wordt beter en sneller door training én sneller als je magerder wordt.

In feite ga je dus ‘vanzelf’ steeds harder fietsen als je eenmaal begonnen bent met trainen. Renners geven elkaar dan ook als compliment dat ze er ‘afgetraind’ uitzien of ‘op scherp staan’. Niet fietsers in de kennissenkring beginnen dan zorgelijk te informeren of je iets onder de leden hebt…

De wiskunde van de invloed van het gewicht is vrij eenvoudig. Je anaeroob drempelvermogen (ADV) is in principe omgekeerd evenredig met je gewicht. De ADV is niet voor niets uitgedrukt in Watt per kilogram lichaamsgewicht.

Hoe lager je lichaamsgewicht is, hoe hoger je ADV en hoe beter je fietsprestaties. Dit is ook logisch, want je verbruikt bij een lager gewicht minder energie voor de rolweerstand, de klimweerstand en de mechanische weerstand , terwijl het vermogen van je spieren en hart-longsysteem niet veranderd is.

Dit laatste is uiteraard wel een randvoorwaarde, dus je moet niet zo drastisch afvallen dat je spiermassa in je benen gaat verliezen. Naast je aanleg, training, fietspositie en duurvermogen is je gewicht de belangrijkste bepalende factor voor je fietsprestaties.

Wat is de invloed van het gewicht op de prestaties van snelle Eddy?

Onze snelle Eddy weegt 75 kg en heeft een ADV van 4 Watt/kg, dus een totaal vermogen van 4*75 = 300 Watt. We hebben onderzocht wat er gaat gebeuren als hij tot 5 kg gaat afvallen, en uiteindelijk 70 kg weegt, of tot 5 kg zwaarder wordt en 80 kg weegt. We hebben de berekening weer voor de twee cases gemaakt:

  1. een vlakke tijdrit over 40 km
  2. de fameuze klim naar de Alpe d’Huez (14,45 km, hoogteverschil 1041 m)

Een negatieve waarde in de tabel betekent dat snelle Eddy door een hoger gewicht tijd verliest. Een positieve waarde betekent dat snelle Eddy tijd wint en dus een snellere rit rijdt.

Je kunt zelf uitrekenen wat het effect in jouw geval is met de calculatoren op hetgeheimvanwielrennen.nl.

Wat is de invloed op de vlakke tijdrit?

De resultaten zijn weergegeven in de onderstaande grafiek en tabel. We zien dat de haalbare snelheid in principe omgekeerd evenredig is met het gewicht van snelle Eddy. Het effect is overigens niet zo groot; per kg dat hij afvalt wordt Eddy 0,02 km/h sneller (0,06%) en wint hij dus 2 seconden op de tijdrit van 40 km.

Het voordeel van afvallen is zo klein omdat de haalbare snelheid en tijd op deze vlakke tijdrit voor het overgrote deel bepaald worden door de luchtweerstand. De luchtweerstand is onafhankelijk van je gewicht.

Wat is de invloed op de Alpe d’Huez?

Ook hier hebben we de resultaten weergegeven in een soortgelijke grafiek en tabel. We zien dat ook hier de haalbare snelheid omgekeerd evenredig is met het gewicht. Het effect is hier echter veel groter. Per kg dat hij afvalt, wordt Eddy nu 0,16 km/h sneller (1,03%) en wint hij 35 seconden op de klimtijd.

Het voordeel van afvallen is in de bergen zo groot omdat de haalbare snelheid en klimtijd voor het overgrote deel bepaald worden door de klimweerstand en deze is recht evenredig met het gewicht. Juist in de bergen moet je dus zorgen zo licht mogelijk te zijn. We zullen later zien dat dit ook geldt voor je fiets.

Je kunt de invloed van alle factoren op je eigen prestaties berekenen met onze calculatoren op hetgeheimvanwielrennen.nl. Daar kun je ook ons boek bestellen.

Hans van Dijk, Ron van Megen en Guido Vroemen
hetgeheimvanwielrennen.nl.